H προσπάθεια δημιουργίας ενός Ελληνικού Τμήματος Scholars at Risk (SAR) βασίζεται στη συνειδητοποίηση των πλεονεκτημάτων μίας οριζόντιας οργάνωσης σε εθνικό επίπεδο, ιδίως όσον αφορά στη συγκέντρωση πόρων και εξειδίκευσης και την εξασφάλιση μίας ισχυρότερης δημόσιας παρουσίας. H Ίδρυση του Ελληνικού Τμήματος Scholars at Risk με ιδρυτικά μέλη το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας έλαβε χώρα την 1η Οκτωβρίου 2021. 

Το Ελληνικό Τμήμα Διεθνούς Δικτύου του Scholars at Risk - SAR Greece, στο οποίο συμμετέχουν Ιδρύματα Ανώτερης Εκπαίδευσης και Οργανισμοί με αποστολή την προστασία απειλούμενων ακαδημαϊκών και ερευνητών και την προαγωγή της ακαδημαϊκής ελευθερίας συγκροτήθηκε στη Θεσσαλονίκη με την υπογραφή της ιδρυτικής διακήρυξής του σε εκδήλωση στο ΚΕΔΕΑ, στο ΑΠΘ. 

Ιδρυτικά μέλη του SAR Greece είναι το ΑΠΘ, το Ιόνιο Πανεπιστήμιο και τα Πανεπιστήμια Αιγαίου και Θεσσαλίας, τα οποία έχουν ορίσει εκπροσώπους τους, που θα οριοθετήσουν  δράσεις για την προάσπιση ερευνητών σε κίνδυνο που είτε παραμένουν στη χώρα τους και κινδυνεύουν εξαιτίας διακρίσεων, διώξεων, βίας ή άλλων δεινών, είτε έχουν πρόσφατα βρει ή είναι σε αναζήτηση ασφαλούς καταφυγίου στην Ευρώπη, καθώς και την προώθηση της ενσωμάτωσής τους υπερασπίζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τις ακαδημαϊκές αξίες.

Το εθνικό Τμήμα του Διεθνούς Δικτύου Scholars at Risk (SAR) στα ελληνικά Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα αποσκοπεί στην ενίσχυση και τον συντονισμό διαφορετικών δράσεων για την υποστήριξη απειλούμενων/διωκόμενων ακαδημαϊκών από όπου κι αν προέρχονται, σε συνεργασία με το Διεθνές Δίκτυο.

Στο Scholars at Risk (SAR) συμμετέχουν περισσότερα από 540 ιδρύματα Ανώτατης Εκπαίδευσης από 42 χώρες και στην Ευρώπη υπάρχουν ήδη 11 εθνικά τμήματα του Δικτύου (national sections) που συντονίζονται από το ευρωπαϊκό τμήμα του Δικτύου (SAR Europe). Πρόκειται για ένα ισχυρό παγκόσμιο Δίκτυο ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και οργανισμών που εργάζονται για την προστασία των απειλούμενων ερευνητών, την πρόληψη επιθέσεων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και την προάσπιση της ακαδημαϊκής ελευθερίας. Στην Ελλάδα οι προσπάθειες για δημιουργία εθνικού τμήματος του SAR, του 12ου εθνικού τμήματος στην Ευρώπη- ξεκίνησαν το 2018 όταν το ΑΠΘ έγινε το πρώτο ελληνικό πανεπιστήμιο μέλος του SAR, ακολουθούμενο από το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.

Η υποστήριξη ακαδημαϊκών υπό απειλή είναι θεμελιώδους σημασίας για την προάσπιση των ακαδημαϊκών αξιών και είναι πάντα επίκαιρη, ιδιαίτερα σήμερα, που στους διωκόμενους ακαδημαϊκούς από Τουρκία, Συρία, Λευκορωσία κοκ έχει προστεθεί κι ένας μεγάλος αριθμός από το Αφγανιστάν. Μέσω του SAR Greece ακαδημαϊκοί μπορούν να αναζητήσουν ασφάλεια, να βρουν στέγη, να εξασφαλίσουν τα στοιχειώδη δεδομένα για να μπορέσουν να απασχοληθούν με ακαδημαϊκούς όρους και ενδεχομένως να προστατεύσουν και την ίδια τους τη ζωή. 

Την ιδρυτική διακήρυξη που υπεγράφη από τους Πρυτάνεις ο Πρύτανης του ΑΠΘ, Καθηγητής Νικόλαος Γ. Παπαϊωάννου, ο Πρύτανης του Ιόνιου Πανεπιστημίου, Καθηγητής Ανδρέας Φλώρος, ο Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων και Φοιτητικής Μέριμνας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Καθηγητής Ιωάννης Θεοδωράκης, και ο Καθηγητής Νίκος Ναγόπουλος από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου συνέταξαν οι εκπρόσωποι στο SAR Greece των τεσσάρων πανεπιστημίων, ο καθηγητής ΑΠΘ κύριος Αλέξανδρος Τριανταφυλλίδης, ο αναπληρωτής πρόεδρος του Τμήματος Ξένων Γλωσσών Μετάφρασης και Διερμηνείας, εκπρόσωπος του Ιόνιου Πανεπιστημίου, καθηγητής Σταύρος Κάτσιος, ο κοσμήτορας της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αιγαίου, καθηγητής Νικόλας Ναγόπουλος και η αναπληρώτρια καθηγήτρια, διευθύντρια του Εργαστηρίου Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Πηνελόπη Παπαηλία. Το SAR Greece, το οποίο τελεί υπό την Αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων. Πέραν του οικοδεσπότη Πρύτανη του ΑΠΘ Καθηγητή Νικόλαο Παπαϊωάννου την εκδήλωση χαιρέτισαν, ακόμη, (διά ζώσης ή διαδικτυακά), ο Πρύτανης του Ιόνιου Πανεπιστημίου, Καθηγητής Ανδρέας Φλώρος, η Πρυτάνισσα του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Καθηγήτρια Χρυσή Βιτσιλάκη, ο Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων και Φοιτητικής Μέριμνας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Καθηγητής Ιωάννης Θεοδωράκης, ο Πρόεδρος του ΔΣ του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών, Καθηγητής Μιχαήλ Κουτσιλιέρης, ο Αντιπρόεδρος του ΔΣ του ΙΚΥ, Κοσμήτορας της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ, Καθηγητής Παναγιώτης Γκλαβίνης, και ο προεδρεύων εκπρόσωπος του ΑΠΘ στο Δίκτυο SAR, Καθηγητής του Τμήματος Βιολογίας του ΑΠΘ Αλέξανδρος Τριανταφυλλίδης. 

Για περισσότερες πληροφορίες για το δίκτυο Scholars at Risk (SAR) και τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να δραστηριοποιηθούν, το Διδακτικό και Ερευνητικό Προσωπικό, το Διοικητικό προσωπικό και οι φοιτητές μπορούν να απευθυνθούν στο ιδρυματικό εκπρόσωπο καθηγητή Σταύρο Κάτσιο [skatsios@ionio.gr] και να κάνουν εγγραφή για λήψη των ενημερώσεων από το SAR.